Türkiye’de 7 ayda 152 gazeteci yargılandı

Press In Arrest 7 aylık basın özgürlüğü raporunu hazırladı. Rapora göre, Sınır Tanımayan Gazeteciler (Reporters Without Borders) örgütünün 180 ülkedeki ‘basın özgürlüğünün’ durumunu değerlendirip her yıl yayımladığı basın özgürlüğü endeksine göre; Türkiye bu yıl 154. sıraya ilerledi. Son iki yıldır 157. sırada olan Türkiye’nin endekste ilerlemiş olmasında; diğer ülkelerdeki kötüye gidiş ve 2019’un sonunda yürürlüğe giren 1. yargı paketinin etkili olduğu düşünülüyor.

Raporda, yargı paketi, infaz düzenlemesi, çoklu baro ve sosyal medya yasaları ile “Gazetecilerin daha da yalnızlaşmasının, toplumsal hafızanın yok edilmesinin, sansür ve otosansürün derinleşmesinin önü açıldı” yorumu yapıldı.

PANDEMİDE DE GAZETECİLERE BASKI ARTTI

“Koronavirüs karantinası döneminde dahi gazetecilere baskı katlanarak devam etti” denilen raporda, Kovid-19 pandemisi sürecinde 61 gazetecinin ya ifadeye çağrıldığı ya gözaltına alındığı ya da hakkında suç duyurusunda bulunulduğu belirtildi. Pandemi döneminde 18 gazeteci hakkında dava açıldığı belirtilen raporda, “9 ilde 59 davada yargılanan 92 gazeteci için 5 kez ağırlaştırılmış müebbet, 1 kez müebbet ve en az 587 yıl 3 aydan 1513 yıl 15 gün hapis istendi” denildi.

TEMMUZ AYINDA 46 GAZETECİ YARGILANDI

Press in Arrest veri tabanına göre, Türkiye’de 2020 yılının ilk 7 ayında; 11 şehirde görülen 89 davada en az 152 gazeteci yargılandı. 89 davanın; 18’i tamamlandı, 71’i sürüyor. 89 davada yargılanan en az 152 gazetecinin; 8’i beraat etti, 8’i hapis cezası aldı, 1’i para cezası aldı, 2’sinin davası düştü, 133’ünün ise yargılaması sürüyor.

“Adli tatil başladı ancak en az 65 gazeteci tutuklu veya hükümlü olarak hapiste denilen raporda, temmuz ayında Türkiye’de 8 şehirde görülen 21 basın davasında, en az 46 gazetecinin toplamda 1 kez ağırlaştırılmış müebbet, 2 kez müebbet ile en az 411 yıldan 841 yıla kadar hapis cezası istemiyle yargılandığı kaydedildi.

“Medya çalışanı” olarak ifade edilen reklamcı, imtiyaz sahibi, grafiker, dağıtımcı gibi görevleri olanlar dahil edilmediği rapora göre, en az 65 gazeteci tutuklu veya hükümlü olarak hapiste! En az 251 gazeteci tutuklu, tutuksuz veya yokluğunda yargılanıyor!

BİK VE RTÜK ELİYLE BASKI

“Basın özgürlüğüne” ve gazetecilere yönelik baskı, sadece yasal düzenlemeler ve yargılamalarla yapılmıyor, bürokratik olarak da Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) ve Basın İlan Kurumu (BİK) eliyle sistematikleştiriliyor. RTÜK’ün görsel basına program durdurma, üst sınırdan para cezası yaptırımlarıyla; BİK’in gazetelere ilan kesme cezalarıyla iktidara muhalif yayın yapan Fox TV, Tele 1 TV, Halk TV, BirGün gazetesi, Evrensel gazetesi, Cumhuriyet gazetesi gibi medya kuruluşları bir de ekonomik olarak sıkıştırılıyor. Bu kurumlarda çalışan gazeteciler yargı kıskacında, kurumları da bürokrasinin kıskacında dizginlenmeye çalışılıyor.

SOSYAL MEDYAYA SANSÜR

Raporda sosyal medyaya ilişkin yapılan düzenlemeye de dikkat çekildi. İfade özgürlüğü alanında büyük ve yaralayıcı sonuçlar doğuracağı belirten raporda “Muhalefet partilerinin ‘sansür yasası’ olarak tanımlayarak karşı çıktığı, birçok sivil toplum kuruluşu, hak savunucusu ve akademisyen tarafından eleştirilen düzenleme AKP ve MHP’nin oylarıyla Meclisten geçti, Cumhurbaşkanının onayıyla da yürürlüğe girdi. Eleştiriler ve endişeler ise baki kaldı. Yasal düzenleme Türkiye’de başta temel hak ve özgürlükler olmak üzere, basın özgürlüğü ile düşünce ve ifade özgürlüğünün daha da zora düşeceğine işaret ediyor” ifadelerine yer verildi.